Gübre neden önemlidir?
Bitkilerin büyümesi, hastalıklara karşı direnç kazanması ve
gıdalarını üretmesi; bazen de otlayan hayvanların
beslenmesi için azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt, demir, mangan,
bakır, çinko, bor, molibden gibi kimyasal
elementler gereklidir. Bunlar arasında, bitki hücrelerinin yapı taşları
olan ve bitkilerin çürümesiyle toprağa karışan azot, fosfat ve potasyum en
önemli elementlerdir.
İhtiyaç duyulan bu
elementler toprak ve havada mevcut olsalar da ekinler düzenli olarak aynı
toprak parçasında yetiştirilip hasat edildiğinde, toprakta vitamin ve mineraller
zamanla azalabilir. Birçok hallerde toprak, su ve hava elementler bakımından
halihazırda fakir de olabileceğinden ya da tüm bitkiler gereksinilen besin
maddelerine erişemediği için, bu gıdayı ihtiva edecek organik, kimyasal veya
organomineral gübrelere ihtiyaç duyulur. Gübreler tükenmiş besinleri toprağa geri vermek, toprağın besin içeriğini
iyileştirmek ve bitki büyümesini teşvik etmek için kullanılan maddelerin
karışımlarıdır.
Bitki ihtiyaç duyduğu besinleri, ihtiyaç duyduğu miktarda
aldığı sürece gelişimine devam eder. Bu nedenle bitkilerin sağlıklı bir şekilde
olgunlaşabilmesi için uygun miktar ve formdaki besin elementlerinin gübrelerle
birlikte gerek topraktan gerektiği durumlarda da yapraktan verilerek
kullanılması zaruridir.
Bitkilerin ekili olduğu topraktaki elementler yenilenmeli,
değiştirilmeli veya vitaminlerin emilimi artırılmalıdır. Gübreleme, bitkilerin
yararlanabileceği maddeleri çoğaltmak, gerekli olan fakat sulamayla akıp giden
mineral kaybını karşılamak, toprakta bulunmayan besleyici maddeleri karşılamak
için önemlidir.
Toprağın sağlıklı kalması için hassas bir besin dengesi
gerektiğinden herhangi bir gübre uygulamadan önce, her toprak tipinin besin bileşeninin
farklı olduğu bilinmelidir. Genel olarak mineralli, organik ve özel gübreler
arasından seçim yapılabilir. Mineralli gübreler denildiğinde NPK gübre terimi
sıkça ön plana çıkmaktadır; azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) için
kullanılır. Azot, bitkilerin büyümesi için, fosfor güçlü kökler ve sağlıklı
çiçekler, yapraklar ve meyveler için gereklidir. Potasyum da bitkinin su
kaynağını destekler niteliktedir. Organik gübrelerin de uzun süreli etkisi
vardır. En bilinen organik gübreler kompost ve boynuz tozu ya da kemik unudur.
Mümkünse toprak sağlığının karmaşıklığını göz önünde bulundurarak,
toprağınızı ve bitki yaprağınızı test ettirip, bitkinizin gereksinimlerine
uygun gübre türü ve formülü seçiminizi bu şekilde de yapabilirsiniz.